CITIZEN E – nauka obywatelstwa europejskiego poprzez sieć ICT

Citizen E jest projektem realizowanym w ramach programu Socrates Minerva, przy finansowym wsparciu Komisji Europejskiej.

Numer rejestru 116925-CP-1-2004-1-BE-MINERVA-M

Cele projektu:

podniesienie kwalifikacji nauczycieli w zakresie ICT.
porównanie systemów szkolenia i doskonalenia w celu opracowania najlepszych rozwiązań w tej dziedzinie.
rozwinięcie umiejętności nauczania oraz opracowania materiałów na temat Obywatelstwa Europejskiego.
promocja tożsamości europejskiej oraz porozumienia międzykulturowego.
udostępnienie najlepszych rozwiązań szerszej grupie nauczycieli oraz osobom związanym z edukacją.

Bezpośrednim celem projektu jest opracowanie materiałów nauczania na temat Obywatelstwa Europejskiego, rozwój umiejętności nauczycieli w zakresie metodyki nauczania oraz wykorzystania prostych narzędzi ICT w nauczaniu. Efektem długofalowym wydaje się być integracja europejska w szerokim rozumieniu tego słowa. Projekt wspiera bowiem europejską współpracę w dziedzinie edukacji na poziomie placówek doskonalenia zawodowego nauczycieli, szkół ponadpodstawowych, nauczycieli i uczniów, promując w ten sposób europejską tożsamość i wzajemną znajomość państw Unii Europejskiej.

Termin realizacji projektu: realizacja przedsięwzięcia zaplanowana jest na dwa lata, od października 2004 roku do końca września 2006 roku.

Koordynator projektu:

Sally Reynolds dyrektor Centrum Szkoleniowego Technologii Audiowizualnej, Informatyki i Telekomunikacji ATiT – belgijskiej firmy konsultingowej, specjalizującej się w obszarze zastosowań technologii informacyjnych w edukacji i kulturze.

Instytucje partnerskie – cztery ośrodki doskonalenia nauczycieli:

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (Belgia)
Mayo Education Centre (Irlandia)
Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” (Polska)
Pixel Associazione (Włochy)

W RODN „WOM” projekt Citizen E realizuje zespół w składzie:

Jerzy Zdański – dyrektor
Grażyna Kawecka-Karaś – wicedyrektor
Renata Lipniewska – wicedyrektor, koordynator polskiej strony
Bożena Harasimowicz – nauczyciel konsultant, zastępca koordynatora polskiej strony
Izabela Leszczyna – nauczyciel konsultant
Krystyna Prażmowska – nauczyciel konsultant
Eugeniusz Romański – nauczyciel konsultant
Agata Arkabus – nauczyciel bibliotekarz
Marta Małek – nauczyciel bibliotekarz
Bernarda Śmigielska – nauczyciel bibliotekarz

Oczekiwane rezultaty realizacji projektu:

jednym z najważniejszych rezultatów projektu będzie bogaty zbiór materiałów, kontaktów oraz pomysłów przydatnych nauczycielom w nauczaniu obywatelstwa europejskiego,
uczniowie nabędą międzynarodowego doświadczenia w uczeniu się, pozwalającego na rozwój zrozumienia międzykulturowego, umiejętności komunikacyjnych, co sprawi, że będą lepiej przygotowani do obcowania z nowymi technologiami w ich przyszłym życiu zawodowym w nowej, rozszerzonej Europie,
nauczyciele nabędą technicznych, pedagogicznych oraz interpersonalnych umiejętności poprzez pracę w transgranicznych, partnerskich grupach nauczania i będą ekspertami, którzy posiadają doświadczenie w stosowaniu ICT,
ośrodki doskonalenia nauczycieli poznają specyfikę współpracy nauczycielskiej w środowisku sieciowym i mogą wykorzystać to doświadczenie do przygotowania planu przyszłych inicjatyw współpracy, jak również wzbogaconej oferty szkoleniowej.

Finalne produkty projektu:

program warsztatów szkoleniowych dla placówek doskonalenia nauczycieli,
układy partnerskie pomiędzy szkołami uczestniczącymi w projekcie,
wspólne mini-projekty uczniowskie,
publicznie dostępna strona internetowa,
sprawnie działająca platforma komunikacyjna,
podręcznik najlepszej praktyki – Best Practice.

Plan działań Citizen E:

2004-luty 2005	Organizacja i przygotowania	założenie strony internetowej Citizen E, utworzenie środowiska współpracy, opracowanie przez partnerów projektu sesji szkoleniowych dla nauczycieli.
Etap pierwszy
Marzec 2005	Warsztaty szkoleniowe dla nauczycieli	Około 56 nauczycieli w Polsce, Włoszech, Irlandii i Belgii uczestniczy w warsztatach szkoleniowych opracowanych przez partnerów projektu i prowadzonych w poszczególnych krajach partnerskich. Treść warsztatów: jak pracować ze środowiskiem współpracy LDU, jak tworzyć układy partnerskie jak tworzyć mini-projekty, jak wykorzystywać podstawowe technologie informatyczno-komunikacyjne (ICT) w nauczaniu.
Marzec-maj 2005	Układy partnerskie i mini-projekty	Każda z 28 szkół w Polsce, Włoszech, Irlandii i Belgii angażuje się w układ partnerski i przygotowuje jeden mini-projekt ze swoim partnerem.
Czerwiec-sierpień 2005	Ewaluacja	Partnerzy projektu poddają analizie program warsztatów oraz, jeśli okaże się to konieczne, wprowadzają zmiany.
Etap drugi
Wrzesień 2005	Warsztaty szkoleniowe dla nauczycieli	140 nauczycieli w Polsce, Włoszech, Irlandii i Belgii uczestniczy w warsztatach.
Październik 2005-maj 2006	Układy partnerskie i mini-projekty	Każda z 70 szkół w Polsce, Włoszech, Irlandii i Belgii angażuje się w układ partnerski i przygotowuje jeden mini-projekt ze swoim partnerem.

Pierwszy etap realizacji projektu

Z końcem roku szkolnego 2004/2005 zakończony zostanie pierwszy, ważny etap realizacji projektu Citizen E. Ostatnie pół roku obfitowało w wydarzenia.

W styczniu 2005 roku przeprowadzono rekrutację szkół ponadpodstawowych do uczestnictwa w pierwszym etapie projektu. Szkoły, nauczyciele i uczniowie zostali dobrani według następujących kryteriów:
- klasa (15 – 30 uczniów w wieku 14-17 lat)
- nauczyciel przedmiotu Wiedza o społeczeństwie,
- nauczyciel języka angielskiego z tej samej szkoły,
- szkoła spełniająca pewne warunki natury technicznej, takie jak posiadanie stałego łącza internetowego, skanera, kamery cyfrowej.
Ostatecznie do uczestnictwa w projekcie wytypowano 7 szkół:
- Gimnazjum w Czarnym Lesie, dyrektor Pan Adam Jaros
- Gimnazjum nr 2 w Lublińcu, dyrektor Pan Bogusław Mandrysz
- Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Mykanowie, dyrektor Pani Anna Radecka
- Gimnazjum nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie, dyrektor Pani Barbara Rudlicka
- IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie, dyrektor Pan Marian Jaszewski
- Techniczne Zakłady Naukowe w Częstochowie, dyrektor Pan Zbigniew Formicki
- Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Kazimierza Pułaskiego w Częstochowie, dyrektor Pan Jan Szewczyk.
W dniach 17-18 lutego 2005 roku odbyło się kolejne spotkanie koordynatora projektu, ATiT z Belgii, z przedstawicielami partnerów. Zespół Citizen E gościł w Irlandii, w miejscowości Castlebar, siedzibie Mayo Education Centre. Stronę polską reprezentowały Renata Lipniewska i Bożena Harasimowicz. Spotkanie poświęcone było opracowaniu programu warsztatów Citizen E, przygotowujących nauczycieli do udziału w projekcie.
W ostatnich dniach lutego uruchomione zostały:
- ogólnie dostępna strona internetowa projektu: www.citizen-e.net
- oraz powiązana z nią platforma komunikacyjna, dostępna wyłącznie dla uczestników projektu.
Są one niejako sercem całego przedsięwzięcia. Na stronie internetowej Citizen E umieszczone są ogólne informacje o projekcie i jego partnerach, materiały przydatne nauczycielom (wzorcowe plany lekcji, przydatne linki internetowe) oraz najnowsze wiadomości. Za pośrednictwem platformy Citizen E realizowana jest współpraca w ramach projektu oraz komunikacja pomiędzy jego uczestnikami. Każda grupa uczestników posiada swoje forum komunikacyjne. W obrębie platformy istnieje więc Forum Partnerów, Forum Nauczycieli oraz Forum Nauczycieli i Uczniów. Dostęp do platformy komunikacyjnej mają jedynie zarejestrowani użytkownicy.
W pierwszej połowie marca placówki doskonalenia nauczycieli przeprowadziły szkolenia dla nauczycieli ze szkół wytypowanych do udziału w projekcie. Program warsztatów, uniwersalny dla wszystkich czterech krajów, składał się z dwóch zasadniczych części. Część teoretyczna dostarczyła ogólnej wiedzy na temat projektu, organizacji zajęć partnerskich i mini-projektów uczniowskich oraz nauczania Obywatelstwa Europejskiego w poszczególnych krajach. Część praktyczna polegała na zaznajomieniu nauczycieli z obsługą platformy komunikacyjnej Citizen E oraz ze stosowaniem prostych narzędzi ICT.W Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie warsztaty Citizen E odbyły się dniach 7-8 marca 2005 roku. Wzięło w nich udział 14 nauczycieli z siedmiu wytypowanych szkół.Zgodnie z założeniami projektu w szkoleniu uczestniczyło po dwóch nauczycieli z każdej szkoły – nauczyciel Wiedzy o społeczeństwie oraz nauczyciel języka angielskiego:
- Jarosław Lubkiewicz i Aneta Budzikur – Gimnazjum w Czarnym Lesie
- Bogumiła Majewska i Katarzyna Małek – Gimnazjum nr 2 w Lublińcu
- Krzysztof Wrzalik i Joanna Kozieł – Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Mykanowie
- Justyna Bitner i Piotr Tarnowski – Gimnazjum nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie
- Olga Witczak i Aneta Walasek – IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie
- Elżbieta Izydorczyk i Justyna Puchała – Techniczne Zakłady Naukowe w Częstochowie
- Alicja Wojciechowska i Beata Janus-Lewczyńska – Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Kazimierza Pułaskiego w Częstochowie.
W końcu marca, bezpośrednio po zakończeniu serii warsztatów krajowych, wszystkim szkołom belgijskim, irlandzkim, polskim i włoskim uczestniczącym w projekcie przydzielono szkołę partnerską, zgodnie z preferencjami zgłoszonymi przez nauczycieli podczas warsztatów. Dla polskich szkół wyniki twinningu przedstawiały się następująco:
- Gimnazjum w Czarnym Lesie – SMS G. Cavedoni, Włochy
- Gimnazjum Nr 2 w Lublińcu – Rice College, Irlandia
- Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Mykanowie – St. Gerald’s College, Irlandia
- Gimnazjum Nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie – St Joseph’s Secondary School, Irlandia
- IV Liceum Ogólnokształcące im. H.Sienkiewicza w Częstochowie – Sint-Vincentiuscollege, Belgia
- Techniczne Zakłady Naukowe w Częstochowie – ITAS Citt? del Tricolore, Włochy
- Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Kazimierza -Pułaskiego w Częstochowie – IPIA Alberti Rimini, Włochy
Od połowy kwietnia 2005 projekt wszedł w fazę bezpośredniej realizacji na poziomie szkół partnerskich. Inicjatywa przeszła w ręce nauczycieli biorących udział w projekcie. Ich zadaniem było nawiązanie kontaktu ze szkołą partnerską oraz uzgodnienie tematu zajęć partnerskich lub mini-projektu uczniowskiego. W międzyczasie nauczyciele dokonali także wyboru grupy uczniów, chętnych do uczestnictwa w projekcie, i przeszkolili ich w obsłudze platformy komunikacyjnej Citizen E. Nazwy użytkownika i hasła dostępu do Forum otrzymało 123 polskich uczniów. Każdy nauczyciel i uczeń posiada chroniony hasłem dostęp do platformy.
Do końca maja 2005 roku realizowana była różnorodna współpraca partnerska. Część szkół przystąpiła do prac nad wspólnym mini-projektem, część poprzestała na wzajemnej wymianie informacji o swoich placówkach, miejscowościach etc., realizację projektu odkładając do przyszłego roku szkolnego.

Polskie szkoły zaangażowały się w realizację następujących mini-projektów uczniowskich:

European Quiz – Gimnazjum w Czarnym Lesie,
My school, my town – Gimnazjum Nr 2 w Lublińcu,
E-brochure on the new expanded European Union – Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Mykanowie,
Ireland in the Polish eyes and Poland in the Irish eyes. The differences and similarities. What do we know about each other? – Gimnazjum Nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie,
Want entertainment? Come to us! – IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie,
Twin Towns in Europe – Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Kazimierza Pułaskiego w Częstochowie.

Z końcem roku szkolnego 2004/2005 zakończył się pierwszy etap Citizen E. Partnerzy projektu na spotkaniu we Florencji w dniach 16-17 czerwca 2005 roku podsumowali dotychczasowe działania i ustalili plan pracy na kolejny rok szkolny. Po analizie wyników ewaluacji pierwszego etapu dokonali także niezbędnych zmian w funkcjonowaniu całego projektu.

Również we Florencji w dniach 13-17 czerwca 2005 roku odbyły się warsztaty dla nauczycieli Tworzenie zajęć partnerskich i projektów na temat Obywatelstwa Europejskiego poprzez sieć ICT. Wzięło w nich udział kilku nauczycieli z Polski: Aneta Budzikur i Jarosław Lubkiewicz z Gimnazjum w Czarnym Lesie, Beata Janus–Lewczyńska z Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Częstochowie, Joanna Kozieł z Gimnazjum w Mykanowie oraz Katarzyna Małek z Gimnazjum Nr 2 w Lublińcu.

Drugi etap Citizen E

Miesiące wakacyjne, lipiec i sierpień 2005 roku, przeznaczono na prace administracyjne, związane ze stroną internetową projektu oraz z platformą komunikacyjną Citizen E. Platforma komunikacyjna, główny ośrodek współpracy partnerskiej pomiędzy szkołami, zyskała szereg ulepszeń natury technicznej, postulowanych przez jej użytkowników. Przygotowano ją także do nowego etapu, zakładając nowe fora i archiwizując poprzednio używane. Na stronie internetowej Citizen E opublikowano wyniki współpracy partnerskiej pomiędzy szkołami: sprawozdania, scenariusze zajęć oraz inne materiały.

We wrześniu 2005 roku Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie przeprowadził rekrutację 7 dodatkowych szkół ponadpodstawowych. Zainteresowanie uczestnictwem w projekcie okazało się na tyle duże, że zgłosiło się więcej szkół, niż to wynikało z zapotrzebowania. Ponieważ jednak pod koniec miesiąca belgijski koordynator poprosił wszystkich partnerów krajowych o zwiększenie liczby szkół, praktycznie wszyscy zainteresowani zostali uczestnikami projektu. Do drugiego etapu Citizen E przystąpiło ostatecznie 11 nowych szkół z Częstochowy i regionu:

Gimnazjum nr 1 w Myszkowie, dyrektor Pan Henryk Pikuła
Gimnazjum w Blachowni, dyrektor Pan Marek Wąs
Gimnazjum w Kruszynie, dyrektor Pan Paweł Klekot
Gimnazjum w Lelowie, dyrektor Pan Marek Ćwiek
Gimnazjum w Miedźnie, dyrektor Pan Krzysztof Szymonik
Gimnazjum w Mstowie, dyrektor Pani Zuzanna Winnicka-Kowalik
Gimnazjum w Opatowie, dyrektor Pan Zenon Kubat
Gimnazjum w Starczy, dyrektor Pani Halina Rogacz
Gimnazjum w Węglowicach, dyrektor Pani Zdzisława Kall
Prywatne Gimnazjum Lingwistyczne w Częstochowie, dyrektor Pani Bożena Madyś
Zespół Szkół nr 1 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Myszkowie, dyrektor Pan Eugeniusz Bugaj

Dla nauczycieli z tych szkół zorganizowano jednodniowe warsztaty Citizen E w dniu 27 września i 7 października 2005 roku. Składały się one, podobnie jak poprzednie, z dwóch części, teoretycznej i praktycznej. W części teoretycznej, prowadzonej przez Panią Bożenę Harasimowicz, znalazły się ogólne informacje o projekcie, jego celach, sposobie funkcjonowania, formach współpracy partnerskiej pomiędzy szkołami. Uczestnicy szkolenia mieli okazję zapoznać się z ideą i praktyką e-twinningu, w ramach którego działa projekt Citizen E. W spotkaniu w dniu 27 września 2005 roku uczestniczyli również nauczyciele z pierwszego etapu projektu, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami, opowiedzieli o realizacji wspólnych mini-projektów, nie kryli też trudności związanych z kooperacją z partnerem z innego kraju. Drugą, praktyczną część szkolenia poprowadziła Pani Renata Lipniewska w pracowni internetowej. Nauczyciele zaznajomili się z obsługą platformy komunikacyjnej Citizen E, za pośrednictwem której realizowana jest całość współpracy pomiędzy szkołami partnerskimi. Nauczyli się m.in. przesyłania wiadomości prywatnych i grupowych, umieszczania wiadomości na forum, dołączania załączników do wiadomości.

W październiku i listopadzie 2005 roku szkoły poznały swojego partnera z zagranicy i rozpoczęły z nim współpracę, podobnie jak to było w pierwszym etapie. Tym razem na realizację mini-projektu szkoły partnerskie otrzymały dłuższy okres czasu, bo aż do końca maja 2006 roku.

Ostatecznie do II etapu Citizen E przystąpiło 43 nauczycieli z 18 szkół:

Magdalena Kopek, Małgorzata Łuczak–Wąsik – Prywatne Gimnazjum Lingwistyczne w Częstochowie
Magdalena Bogacka, Bożena Blachnicka – Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Starczy
Iwona Knaś–Toll, Anna Makles – Gimnazjum w Kruszynie
Grażyna Olszewska, Iwona Nagiel, Karolina Przybył – Gimnazjum w Blachowni
Monika Lis, Magdalena Błędowska – Gimnazjum w Miedźnie
Robert Knysak, Michał Wojciechowski – Gimnazjum w Mstowie
Patrycja Tokarz, Jolanta Podhorecka, Dariusz Błaut – Gimnazjum w Węglowicach
Marek Ćwiek, Krystyna Beleć, Aneta Moryń – Gimnazjum w Lelowie
Tomasz Macherzyński, Elżbieta Smolińska, Małgorzata Sławuta – Gimnazjum w Opatowie
Jarosław Durka, Beata Mroskowiak – Gimnazjum Nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Myszkowie
Jolanta Skorupa, Joanna Borówka – Zespół Szkół Nr 1 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Myszkowie
Bogumiła Majewska, Katarzyna Małek, Izabela Famuła–Lenczkiewicz – Gimnazjum Nr 2 w Lublińcu
Robert Kupczyk, Joanna Kozieł, Anika Kępa – Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Mykanowie
Jarosław Lubkiewicz, Aneta Budzikur – Gimnazjum w Czarnym Lesie
Paweł Haładyn, Piotr Tarnowski – Gimnazjum Nr 1 im. Jana III Sobieskiego w Częstochowie
Olga Witczak, Aneta Walasek – IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie
Ilona Tyfel-Kula, Justyna Puchała, Sebastian Ślemp – Techniczne Zakłady Naukowe w Częstochowie
Alicja Wojciechowska, Beata Janus–Lewczyńska – Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych im. Kazimierza Pułaskiego w Częstochowie

Co różni bieżący etap Citizen E od poprzedniego? Zauważalna jest rotacja w obrębie układów partnerskich, z różnych zresztą przyczyn. Niektóre szkoły, zwykle na skutek zdarzeń losowych, zrezygnowały z uczestnictwa w projekcie, inne uznały, że przydzielony im partner zbyt różni się od nich, aby współpraca dała satysfakcję obu stronom. Zmiany w układach partnerskich zachodziły niemal do końca pierwszego semestru, co nie oznacza bynajmniej, że dotyczyły one wszystkich polskich szkół. Kilka układów partnerskich „zaskoczyło” od początku, dając zadowolenie zarówno nauczycielom, jak również uczniom, którzy bardzo chętnie nawiązywali kontakty ze swoimi włoskimi, irlandzkimi czy belgijskimi rówieśnikami. Nowością specyficzną dla drugiego etapu było także pojawienie się układów partnerskich składających się z 3 szkół, tzw. triplets, obok pierwotnie zakładanych twins, czyli układów dwóch szkół bliźniaczych. Był to niejako produkt uboczny ciągłych zmian w układach partnerskich, sygnalizowanych powyżej. Pomimo pewnych utrudnień, współpraca pomiędzy trzema szkołami z trzech różnych krajów może okazać się bardzo inspirująca i może przynieść ciekawe rezultaty.

Na początku drugiego semestru wszystkie polskie szkoły uczestniczące w Citizen E miały ostatecznie przydzielonych partnerów z zagranicy. Większość przystąpiła już do pracy nad wspólnym mini-projektem, kilka szkół pozostawało wciąż w fazie wzajemnego poznawania się nauczycieli i uczniów. Rezultaty twinningu dla polskich szkół w drugim etapie Citizen E przedstawiały się następująco (kursywą podano tytuły mini-projektów):

Gimnazjum w Blachowni – ITCGS „F. Liceti” (Włochy) European citizenship through our students’ behaviour
Gimnazjum w Czarnym Lesie – SMS G. Cavedoni (Włochy) Being a teenager in Poland vs Italy: differences and/or similarities
Gimnazjum nr 1 w Częstochowie – St Joseph’s Secondary School, Castlebar (Irlandia) Ireland in the Polish eyes and Poland in the Irish eyes
Gimnazjum w Kruszynie – ITC R. Valturio Rimini (Włochy), Sacred Heart Secondary School, Westport (Irlandia) Let’s Twin
Gimnazjum w Lelowie – Liceo Classico Dante Alighieri (Włochy) Let`s build up new images
Gimnazjum w Lublińcu – Rice College, Westport (Irlandia), Beato Angelico (Włochy) My school, my town
Gimnazjum w Miedźnie – Jesus and Mary Secondary School (Irlandia) Culture Difference and Similarities between Ireland and Poland
Gimnazjum w Mstowie – Istituto Comprensivo „S. D’Acquisto” (Włochy) The role of women in XXth century Italy and Poland
Gimnazjum w Mykanowie – St. Gerald’s College, Castlebar (Irlandia) E-brochure on the new expanded European Union
Gimnazjum nr 1 w Myszkowie – Coláiste Mhuire (Irlandia)
Gimnazjum w Opatowie – Liceo Classico Galileo (Włochy), St. Joseph’s Secondary School, Foxford (Irlandia)
Gimnazjum w Starczy – Abbey Community College, Boyle (Irlandia) The Young Ecologist
Gimnazjum w Węglowicach – Istituto Statale D’Arte D’imperia (Włochy) The world of teenagers through their own eyes
IV Liceum Ogólnokształcące w Częstochowie – Sint-Vincentiuscollege (Belgia) Want entertainment? Come to us!
Prywatne Gimnazjum Lingwistyczne w Częstochowie – St. Patrick’s College, Lacken Cross (Irlandia) Citizen Craic/Fun
Techniczne Zakłady Naukowe w Częstochowie – ITAS Citta del Tricolore (Włochy) Let’s visit Italy and Poland
Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych – Liceo Scientifico Giordano Bruno (Włochy), Davitt College, Castlebar (Irlandia)
Zespół Szkół nr 1 w Myszkowie – Arte Chiavari (Włochy), VTI Waregem (Belgia)

W powyższym wykazie uwzględniono także wszystkie polskie szkoły z pierwszego etapu projektu. Niektóre z nich zmieniły partnera, inne kontynuowały współpracę z poprzednim.

Obok nieco sformalizowanej współpracy pomiędzy szkołami partnerskimi, odbywającej się głównie w ramach zajęć lekcyjnych, nawiązywane są również nieformalne kontakty pomiędzy uczestnikami Citizen E. Jest to bezpieczne, ponieważ wszyscy uczniowie, którzy biorą udział w projekcie, mają chroniony hasłem dostęp do platformy komunikacyjnej Citizen E, więc wszystko odbywa się w obrębie zarejestrowanych użytkowników platformy. Te nieformalne kontakty, przesyłanie wiadomości, rozmowy na forum, przebiegają spontanicznie i dotyczą tych spraw, którymi interesują się nastolatki niezależnie od kraju, w którym mieszkają (a przecież obecnie są też mieszkańcami tzw. globalnej wioski). Często wystarczy zalogować się na forum, aby otrzymać wiadomość z propozycją wymiany e-maili, od ucznia/uczennicy z Włoch, Irlandii czy Belgii. Platforma pełni więc również funkcję towarzyską, co dla młodzieży gimnazjalnej jest na pewno bardzo interesującym aspektem uczestnictwa w projekcie.

Na koniec jeszcze krótka informacja o kolejnym spotkaniu partnerów projektu. Odbyło się ono w dniach 13-14 lutego 2006 roku w Ghent w Belgii. Tym razem partnerów projektu gościł Katholieke Hogeschool Sint-Lieven, który w zasadzie jest placówką szkolnictwa wyższego, ale realizuje również zadania z zakresu doskonalenia nauczycieli czynnych zawodowo. Głównym punktem programu spotkania była dyskusja nad podręcznikiem najlepszej praktyki, tzw. Best Practice Manual, którego publikacja, przewidziana na czerwiec 2006 roku, ma stanowić zwieńczenie projektu Citizen E.

Zakończenie projektu

W maju 2006 roku szkoły zakończyły zajęcia partnerskie w ramach Citizen E. Nauczyciele polscy na ogół pozytywnie podsumowali swoje uczestnictwo w projekcie. Miarą sukcesu była na pewno realizacja mini-projektu wspólnie ze szkołą partnerską, ale nawet gdy nie udało się wykonać właściwego projektu, za sukces uznawano samo nawiązanie przez uczniów kontaktu z rówieśnikami z zagranicy i nowe doświadczenie zawodowe nauczyciela.

Miłym akcentem na zakończenie projektu była wizyta jego koordynatorów w Polsce. Ostatnie spotkanie projektowe odbyło się w dniach 8-9 czerwca 2006 roku. Gospodarzem spotkania był Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „WOM” oraz Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN „WOM” w Częstochowie. Partnerzy przez dwa dni wspólnie pracowali nad podręcznikiem najlepszej praktyki, Best Practice Manual, który ostatecznie ukaże się we wrześniu. Zgodnie z duchem projektu będzie to publikacja elektroniczna.

W programie wizyty nie zabrakło również spotkania z polskimi nauczycielami i uczniami, biorącymi udział w projekcie. W jego trakcie ogłoszono zwycięzców konkursu Citizen E, wśród których przeważali polscy uczestnicy. Zajęcie pierwszego lub drugiego miejsca w jednej z kategorii wiązało się z otrzymaniem nagrody, m.in. cyfrowego aparatu fotograficznego, kamery internetowej. Polscy laureaci byli następujący:

najlepszy mini-projekt
I miejsce – Gimnazjum w Czarnym Lesie, Being a teenager in Poland vs. Italy,
II miejsce – Gimnazjum w Blachowni, European Citizenship through our students behaviour,
najlepsze forum współpracy partnerskiej Gimnazjum w Mstowie, The role of women in XXth century Poland and Italy,
najlepszy plan lekcji
I miejsce – Iwona Nagiel i Grażyna Olszewska z Gimnazjum w Blachowni, European Citizenship through our students’ behaviour,
II miejsce – Magdalena Bogacka z Gimnazjum w Starczy, Webquest „European Poland” oraz Jarosław Lubkiewicz z Gimnazjum w Czarnym Lesie, My place, my district, my community, my homeland.

W nieoficjalnej części spotkania nauczyciele mogli osobiście porozmawiać z partnerami projektu z Belgii, Irlandii i Włoch, oraz z koordynatorem przedsięwzięcia panią Sally Reynolds, którą chyba najtrafniej określiła słowo Europejka (mieszka i pracuje w Belgii, z pochodzenia jest Irlandką, dużo podróżuje po Europie i nie tylko…).

W trakcie wizyty goście mieli też okazję zobaczyć nieco Polski. Wszyscy zwiedzili Jasną Górę, obejrzeli też Częstochowę, część wybrała się nawet na wycieczkę do Krakowa. Dla większości była to pierwsza wizyta w naszym kraju, i chyba wynieśli z niej pozytywne wrażenia, gdyż organizatorzy spotkania z RODN „WOM” otrzymali po jej zakończeniu wiele serdecznych podziękowań za gościnność.

Podręcznik Najlepszej Praktyki

Projekt kończy, jak już wspomniano, publikacja Podręcznika Najlepszej Praktyki. Znajdują się w nim cenne wskazówki dotyczące realizacji projektów w ramach e-learning, pokazana jest procedura, wszystkie etapy, jakim podlega takie przedsięwzięcie. Bardzo pożyteczna jest część opisująca konkretne mini-projekty, zrealizowane przez poszczególne szkoły partnerskie, oraz część zawierająca przykłady materiałów, opracowanych w ramach mini-projektów. Każdy nauczyciel, zaczynający projekt europejski, znajdzie w tym podręczniku ogólne wyobrażenie na temat jego realizacji, dowie się, jakie dokumenty powstają na jego potrzeby. Podręcznik jest też inspiracją i źródłem gotowych materiałów metodycznych dla nauczycieli, gdyż zawiera scenariusze lekcji i pomysły na zajęcia z Obywatelstwa Europejskiego.

Publikacja dostępna jest co prawda w wersji angielskiej (jedynie część wprowadzająca została przetłumaczona na język polski), ale napisana jest bardzo przystępnie, więc nie powinna sprawić żadnych trudności osobom znającym język angielski w stopniu średnio-zaawansowanym. Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do lektury.

Zespół Citizen E Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” i Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN „WOM” w Częstochowie serdecznie dziękuje wszystkim nauczycielom i uczniom uczestniczącym w projekcie za entuzjazm i zaangażowanie.