Akademia Wychowawcy. Tutoring szkolny- jak wychować człowieka mądrego?
9 kwietnia 2019 r. w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie w ramach projektu „Akademia Wychowawcy” odbyła się konferencja
„Tutoring szkolny – jak wychować człowieka mądrego?”.
Była ona poświęcona efektom implementacji tutoringu szkolnego w szkołach ogólnodostępnych – podsumowaniu ogólnopolskiego projektu „Wychować człowieka mądrego”. W konferencji uczestniczyli nauczyciele wszystkich typów szkół i placówek oświatowych, wychowawcy klas, specjaliści szkolni, tutorzy szkolni.
Wydarzenie, we współpracy z Instytutem Tutoringu Szkolnego we Wrocławiu i Autorskim Liceum Artystycznym i Akademickim ALA w Częstochowie, przygotowała i prowadziła Urszula Mielczarek, nauczyciel-konsultant Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie, która nawiązując do tematu, przedstawiła ogólne zasady organizacji i działania pracy tutorskiej. Metoda tutoringu szkolnego rozwija się w publicznych szkołach
w Polsce, do 2018 r. w ponad 400 placówkach. Metoda stanowi efektywne wsparcie dla pracy wychowawczej, edukacyjnej, opiekuńczej i z powodzeniem może zastąpić wychowawstwo klasy. Prowadząca nawiązując do rozporządzenia MEN w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej powiedziała, że wprowadzenie zindywidualizowanej ścieżki nauczania, jako nowej formy pomocy dla uczniów, wpisuje się w filozofię pracy tutorskiej.
Podczas konferencji prelegenci podjęli następujące tematy:
1. Pedagogika dialogu. Istota tutoringu w pracy szkolnej. Mariusz Budzyński, dyrektor merytoryczny Instytutu Tutoringu Szkolnego, członek rady programowej, autor koncepcji szkół eksperymentalnych ALA, twórca koncepcji szkolnego tutoringu wychowawczego i rozwojowego omówił istotę pracy tutorskiej. Tutoring szkolny to forma pracy pedagogicznej realizowana w bezpośrednim i indywidualnym kontakcie z uczniem, ze szczególnym uwzględnieniem: godności ucznia i wychowawcy – wypływającej z faktu ich człowieczeństwa, inter- i intra-akcyjności procesu wychowawczego, transgresyjności – nieustannego przekraczania ograniczeń. Prelegent nawiązując do tytułu projektu „Wychować człowieka mądrego” („Homo prudens tutus est” – człowiek mądry jest bezpieczny), powiedział, że ta zasada powinna obowiązywać nauczycieli. Nauczyciel powinien postępować tak, aby jego działania przyczyniały się do wychowania człowieka mądrego. Mądrego człowieka możemy wychować poprzez dialog, który realizuje się w „spotkaniu” – pełnym szacunku, autentyczności, zaangażowania, skierowanym na rozwiązania. Relacja tutora z podopiecznym staje się bazą rozwoju ucznia oraz nauczyciela. Pełniąc funkcję nauczyciela, patrz co się dzieje w duszy człowieka, który źle postępuje. Wysil wszystkie swoje umiejętności, żeby mu pomóc. Musisz to uczynić tak delikatnie, aby on tego nie zauważył, aby nie czuł potrzeby podziękowania.
2. Tutoring szkolny w doświadczeniach ALA – Autorskiego Liceum Artystycznego i Akademickiego w Częstochowie. Dorota Wojciechowska, dyrektor, członek rady programowej ITS przedstawiła działalność i osiągnięcia szkoły. Powiedziała, że tutoring przywrócił głęboko pedagogiczny i humanistyczny sens oraz wymiar pracy nauczycieli i uczniów. Głównym celem tutoringu jest dostrzeżenie talentu i rozwinięcie potencjału podopiecznego w procesie zindywidualizowanej edukacji, nakierowanej na integralny rozwój obejmujący: wiedzę , umiejętności i postawy. Proces ten prowadzi tutor w ramach indywidualnych spotkań w atmosferze zaufania i dialogu, który to jest głównym narzędziem tutoringu. W wyniku pracy tutorskiej uczeń zmienia wzory przekonań na własny temat. Umie odpowiedzieć na pytania: Kim jestem? Ile jestem wart? Ile znaczę dla innych? Co potrafię? Jaki mam wpływ na rzeczywistość? Czy uczniowi potrzebne jest wsparcie w procesie edukacyjnym?
3. Efekty implementacji tutoringu szkolnego w szkołach ogólnodostępnych – podsumowanie
ogólnopolskiego projektu „Wychować człowieka mądrego”. Piotr Nita, dyrektor ITS, członek rady programowej zaprezentował efekty wprowadzenia projektu. Omówił stopień realizacji celów projektu i badań ewaluacyjnych. Badania wskazały na skuteczność tutoringu we wzmacnianiu kompetencji społecznych i emocjonalnych uczniów, poczucia ich bezpieczeństwa, własnej wartości i możliwości oraz realizację życiowych celów. Badania wykazały, że metoda tutoringu, tworząc spersonalizowane relacje pomiędzy podopiecznym i tutorem jest czynnikiem chroniącym ucznia przed podejmowaniem ryzykownych zachowań oraz fundamentem działalności profilaktycznej szkoły. Dzięki autentycznej uważności na drugiego człowieka oraz postawie dialogu, tutoring sprzyja samodzielności i odpowiedzialności podopiecznego. Efekty pracy tutorskiej pozytywnie ocenili rodzice, uczniowie oraz nauczyciele. Tutoring zmienił podejście nauczycieli do uczniów, jest doskonałym narzędziem pracy z uczniami, budowania dialogu i koncentracji na uczniu.
Urszula Mielczarek, nauczyciel-konsultant RODN „WOM” w Częstochowie
